Başak Nur GÖKÇAM
Cengiz Holding iştiraki Truva Bakır, Çanakkale’deki bakır madeni rezervi üretimi için yeni tesis yatırımını duyurdu. Çanakkale’de 90 milyon cevheri ülke ekonomisine kazandırmaya hazırlanan şirket, yeni tesisin yatırım bedelinin 320 milyon dolar olduğunu açıkladı.
Üretimin 2,5 yıl sonra başlayacağı tesisteki mevcut rezerv ile 2,5 milyar dolarlık ithalatın önüne geçilecek. İnşaat döneminde 2 bin kişiye istihdam sağlanacak yeni tesisin işletme sürecinde ise bin 200 kişi çalışacak ve bunun büyük kısmını yerel istihdam sağlayacak.
Çanakkale’nin tarihten turizme, tarımdan sanayiye pek çok zenginliğe sahip olduğunu söyleyen Truva Bakır İşletme Müdürü Ünsal Arkadaş, “Cengiz Holding olarak yeraltındaki madenlerin yaklaşık yüzde 90’ını çıkartıyoruz. Ülkemizin gelişmesinde lokomotif iller arasında yer alan Çanakkale hem tarihi hem de ekonomik açıdan büyük önem taşıyor. Cengiz Holding’in ‘Yerin altındaki bütün cevherleri çıkarıyoruz’ fikriyle başlattığı ve tarihe destek vermeyi amaçladığı projeyi biz de Çanakkale’de devam ettirmekten mutluluk duyuyoruz” dedi.
“Bakır zenginliğini ekonomiye kazandıracağız”
“Türkiye’nin bakırını biz çıkartıyoruz” diyerek sözlerine devam eden Truva Bakır İşletme Müdürü Ünsal Arkadaş, “Çanakkale’deki projemizi 2019 yılında burada saha araştırması yapan başka bir firmadan devraldık. Sonrasında biz buradaki gerekli rezerv hesaplarını yaptık ve yeraltı modellemeleri yaparak işletme projelerinin izin aşamalarını tamamladık. Tesisi kurmaya önümüzdeki birkaç ay içerisinde başlayacağız ama üretime başlamak için daha önümüzde 2,5 yıl var. İnşaat tamamlandığında Halilağa Bakır Madeni Tesisleri’nde Çanakkale’nin bakır zenginliğini uluslararası standartlarda ekonomiye kazandıracağız” diye konuştu.
320 milyon dolarlık yatırım
Projenin toplam bütçesinin 320 milyon dolar olduğu bilgisini veren Arkadaş, “Çıkartmayı düşündüğümüz cevher 90 milyon ton. Bu şu anda Türkiye koşulları açısından yüksek bir miktar. Yılda 6 milyon ton cevher üretilerek, yıllık 20 bin ton bakır üretimi yapılacak. Yani proje inşaat haricinde 17 yıllık, inşaat süresiyle de 20 yıllık bir proje olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
“Üretmek gerek, başka şansımız yok”
Bakır madeninin, stratejik hammadde olarak modern dünya için vazgeçilmez olduğunun vurgusunu yapan Ünsal Arkadaş, “Türkiye’de yıllık bakır ihtiyacı 500 bin ton civarında, üretilen bakır miktarı ise yılda 120 bin ton. Toplam ihtiyacın yüzde 20’sini Türkiye’deki tek bakır izabe tesisine sahip, bizim de kardeş şirketimiz olan Eti Bakır karşılıyor. Bu miktar 20 yıl öncesinde de oran olarak aynıydı. Türkiye’nin yıllık ihtiyacı 350 bin ton iken, üretim ise 80-90 bin ton kadardı. Bugün ihtiyaçlar arttığı halde üretim istediğimiz oranda artmamış durumda. Mevcut ekonomik koşulları düşündüğümüzde üretmemiz gerektiğini ve ithal ederek bunun devamlılığının olmayacağını hepimiz biliyoruz. Başka şansımız yok” ifadelerini kullandı.
Halilağa Bakır Madeni sayesinde hem bölgenin ekonomik kalkınmasını desteklemeyi hem de Türkiye’nin bakır ihtiyacının karşılanmasına katkı sunmayı hedefliyoruz. Şu anda yatırım aşamasında olan tesisimizle 15 yıllık işletme dönemimiz boyunca toplam 90 milyon ton cevheri ekonomiye kazandırarak, ithal edilmekte olan 2,5 milyar dolarlık katot bakırın Türkiye’de üretilmesini sağlayacağız. Şu anda Eti Bakır’ın toplam saf bakır üretimi 70 bin ton. Elazığ ile birlikte burası devreye girdiğinde Eti Bakır ve Truva Bakır olarak üretimimiz 100 bin ton saf bakırı geçmiş olacak” bilgisini verdi.
“Maden, modern hayatın başlangıcıdır”
Madencilik sektörüne bakış açısı nedeniyle bir bilgilendirme toplantısının bile olay haline geldiğini fakat her şirket gibi kendilerinin de ülke kazancı için çalıştıklarını belirten Truva Bakır İşletme Müdürü Ünsal Arkadaş, “Biz de bu ülkenin yetiştirdiği mühendisleriz. Unutmayalım ki maden, modern hayatın başlangıcı demek. İnsan, madeni keşfiyle günümüz koşullarına ulaşıyor ve yaşam şartları iyileşiyor. Önemli olan iyi ve temiz üretim yapmak” ifadelerinde bulundu.
Taş Devrine uzanan kazıların sponsoru oldu
Çanakkale’de doğal kaynakları ekonomiye kazandırmak için yatırımını sürdüren Truva Bakır, bölgede eşsiz bir çalışmanın da destekçisi oldu. Şirket, geçmişi 86 bin yıl öncesine uzanan buluntularıyla, Anadolu’nun bugüne kadar keşfedilen en eski Paleolitik buluntu alanlarından biri olma özelliğini taşıyan ve tüm insanlığın geçmişine ışık tutacak Çanakkale’nin Çan ilçesindeki tarihi İnkaya Mağarası kazılarına sponsor oldu.
Projeye ilişkin bilgi veren İnkaya Mağarası Kazı Başkanı ve Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Özer, “Bugüne kadar yapılan kazılarda 20 binin üzerinde çakmaktaşı ve bazalt yontma taş aletleri ile bu aletlerin parçalarına ulaştık. İnkaya Mağarası dolgularında şimdilik 7 farklı alanda kazı yapıldı.
Buluntuların ışığında, İnkaya Mağarası’nı farklılaştıran bir diğer yön, Türkiye’de devam eden mağara kazılarından elde edilen buluntularla benzerlik göstermemesi ve daha çok Balkan Paleolitiği ile ilişkilendirilebilecek olması. Genel beklenti, İnkaya kazılarıyla hem Batı Anadolu’daki fosil insan varlığının ortaya konulması hem de Anadolu ile Balkanlar arasındaki Paleolitik Çağ insanlarının karşılıklı göçlerini aydınlatması. Tarihin ortaya çıkarılmasında büyük öneme sahip bu kazılara sunulacak her katkı, gelecek kuşaklara aktarılacak en güzel mirastır” diye konuştu.
Sürdürülebilir madencilik odağında çalışılacak
Maden sahasının istihdam merkezi olmaya hazırlandığının altını çizen Ünsal Arkadaş, “Tesisin inşaatında 2 bin, işletmesinde bin 200 kişi çalışacak. Bunun en büyük kısmını yerel istihdam oluşturacak. Önceliğimiz bölge insanına, topluma ve çevreye faydayı gözetmek, ekolojik dengeyi ve ekosistemi korumak olacak. Sürdürülebilir madencilik odağındaki üretim anlayışımızla bölgede yeraltı suyu kullanmayan belki de tek sanayi şirketi biz olacağız” dedi.
